شرح مختصر:
«میرزا محمد تقی خان تشنهی تهرانی» از شعرای دورهی قاجار است. وی در سال 1210 ه.ق. در مراغه به دنیا آمده و در شهر ری رشد یافته است. «تشنه» به عنوان شاعر به دربار فتحعلی شاه قاجار راه یافته و به لقب «خان» مفتخر شده است. دیوان شعر او در قالب پنج نسخهی خطی در کتابخانههای ایران موجود است. بر اساس کاملترین نسخه از دیوان او، اشعارش 5000 بیت و در قالبهای رایج شعر فارسی است. احوال و اشعار او در برخی ازتذکرهها به صورت پراکنده آمده است.
نسخههای خطی، سرمایه و پشتوانه ی فرهنگی هر ملّت است. این گنجینههای گرانبها، کارنامهی دانشمندان، ادبا و نوابغ ملتهاست که با پشت سر نهادن فراز و نشیب های زمان به نسلهای متأخر رسیده است. نسخههای خطی ما ایرانیان نیز درحقیقت هویّتنامهی ما و نمایانگر تمدن و تاریخ و فرهنگ و ارزشهای علمی و هنری در قرون مختلف است. در همین نسخ با ارزش، دریایی از فرهنگ پرمایهی ایران موج میزند و برعهدهی هر نسلی است که این میراث پر ارج را پاس دارد و در شناخت و شناساندن تاریخ و فرهنگ و ادب سرزمین خویش سهیم باشد. بخش قابل توجهی از این نسخهها را دیوانهای شعرا تشکیل می دهد. این دیوان ها ضمن در برداشتن لغات، اصطلاحات، عبارات و کنایات فارسی، عربی، ترکی و …، نمایانگر فرهنگ و تمدن عصر سرایندهی خویشاند؛ یعنی هم از نظر ادبی و هم از نظر فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و … حائز اهمیتاند و همین ارزشها، لزوم احیاء و معرفی این آثار را مضاعف میسازد. یکی از این دیوانهای شعری که به صورت پنج نسخهی خطی در کتابخانههای مجلس و ملی نگهداری میشود؛ دیوان «محمد تقی خان تشنهی تهرانی» از شعرای اواسط عصر قاجار است که در اینجا به بررسی و معرفی این نسخ پردازش میشود.
میرزا محمد تقی، خواهرزادهی مهدی بیک شقاقی، از شعرای عهد قاجار است که در سال 1210ه.ق در مراغه دیده به جهان گشوده و ابتدا به شغل کلاهدوزی اشتغال داشته است (طهرانی، 1403،ج9: 171). وی مشهور به «کلاهدوز» و متخلّص به «تشنه» و معروف به «تشنهی تهرانی» است، البته در حدیقةالشعرا آمده است که: «مشهور بود که شیرازی است»(دیوان بیگی شیرازی،1364: 1/336) اما به نظر میرسد که این اشتباه صاحب حدیقة الشعراء، ناشی از شباهت نام و تخلّص تشنه تهرانی با شاعر دیگری به نام «میرزا محمد باقر تشنهی شیرازی» باشد که نام او در فرهنگ سخنوران(خیام پور، 1368: 187) و اشعاری از او در تذکرهی مرآت الفصاحه ذکر شده است (داور، 1371: 128).
چنانکه از اشعار «تشنه» برمیآید پدرش ابتدا از تمکّن مالی بهرهمند بوده است اما پس از مدتی، روزگار از او برگشته و مال و ملک و درم از کف میدهد و به دستور پادشاه وقت، محمدشاه قاجار، به کاشان و سپس به ری(تهران) مهاجرت میکند. در این سفر، «محمد تقی» نیز که کودکی بیش نبوده، پدر را همراهی میکرده است. در همین زمان که مقارن با دو سالگی شاعر است، اجل شیشهی عمر محمدشاه قاجار را شکسته و فتحعلی شاه به پادشاهی میرسد:
«تشنه» ری را وطن خویش خوانده و چون زن و فرزندان و گروهی از خویشان وی در این شهر بودهاند، بارها دلبستگی خویش بدین شهر را اظهار نموده و از روزگار خوشی که در ری داشته یاد کرده است: اشعار«تشنه» بیانگر آن است که وی در طول زندگیش- به اختیار یا به اجبار- به شهرهای مختلف سفر کرده است. گویا نخستین سفر وی در بزرگسالی، سفر به خراسان بوده است. او در این سفر، مثنوی طنزآمیزی در مذمّت وزیر خراسان سروده و به ری بازگشته است. رشحهی اصفهانی که نام شاعر را در تذکرهی خویش «محمد تقی خان شقاقی» نوشته، دو بیت از همین مثنوی را به عنوان نمونهای از اشعار وی ذکر کرده است: «تشنه» پس از مدتی به تبریز و زادگاه خود، مراغه، سفر و سه ماه در آن دیار اقامت میکند. کملطفی و بیتوجهی مردم آن دیار به شاعر باعث میشود که او قصد «خوی» نماید: شاعر که مشمول لطف و صفای مردم خوی میشود، ضمن تعریف از مردم خوی، این شهر را «دارالصفا» میخواند. وی پس از اقامتی کوتاه در خوی، به «ارمنستان» سفر میکند.
- عنوان پروژه: زندگی، احوال و نسخه های خطی دیوان میرزا محمد تقی خان معروف به تشنهی تهرانی
- قالب بندی: word و قابل ویرایش
- تعداد صفحات: 25 صفحه
- قیمت:
12000تومان9000 تومان
فهرست مطالب
- چکیده
- مقدمه
- احوال «تشنه»
- نسخه های خطی
- نسخه های موجود از دیوان «تشنه»
- 1-1- نسخهی شماره 9517
- 1-2- نسخهی شماره 13409
- 1-3- نسخهی شماره 959
- 1-4- نسخهی شماره 2413
- 1-5- نسخهی شماره 2623
- قالب و درونمایهی اشعار در نسخ
- چند ویژگی نگارشی و سبکی در نسخ
- نتیجه گیری
- یادداشت ها
- فهرست منابع و مآخذ
قوانين و مقررات سايت مي باشد .
کليک جهت خريد کالا ، به منظور پذيرش
قوانين و مقررات سايت مي باشد .
کليک جهت خريد کالا ، به منظور پذيرش
توجه ، توجه خیلی مهم : لطفا ایمیل خود را بدون www وارد کنید و از درستی ایمیل خود مطمئن باشید زیرا یک نسخه از فایل نیز به صورت خودکار به ایمیل شما ارسال می گردد.
بعد از پرداخت آنلاین توسط کارتهای بانکی تحت شتاب لینک دانلود فایل بصورت اتوماتیک برای شما آزاد و نمایش داده می می شود و همچنین اگر در هنگام خرید ایمیل خود را وارد کرده باشید یک نسخه از فایل خریداری شده به ایمیل شما ارسال می شود.
راهنمای دانلود :
- ابتدا بر روی گزینه خرید در بالا کلیک کنید سپس نام و ایمیل خود را در کادر وارد و بر روی گزینه ” خرید که به رنگ ابی است “ کلیک کنید.
- سپس با انتقال به سامانه پرداخت و انتخاب گزینه ؛ پرداخت از طریق درگاه های بانکی؛ بانک صادر کننده کارت خود را انتخاب و با پرداخت وجه ،لینک فایل مورد نظر به ایمیل شما بلافاصله ارسال می گردد.
جهت راهنمای پرداخت اینترنتی اینجا کلیک کنید