پایان نامه اثربخشی مداخله شناختی رفتاری بر کاهش رفتارهای مشکل آفرین و کژتنظیمی هیجانی دانش آموزان

شرح مختصر

مشکلات رفتاری-هیجانی دانش آموزان با نرخ بالایی از معضلات اجتماعی همراه است و برای معلمان، خانواده و خود کودکان دردسرهای بسیاری را ایجاد می کند. رشد سریع اغلب با آسیب پذیری همراه است و دوره نوجوانی نیز از دوره های رشد سریع است که با تاثیرات جسمانی، فیزیولوژی، شناختی و اجتماعی روانی همراه است (هوگارد[1]، 2014). نوجوانان برای تسلط یافتن بر مشکلات زندگی، اغلب در برابر تعارض های درونی یا محرک های تنش زدایی بیرونی با توجه به تفاوت های فردی خود واکنش های متفاوتی نشان می دهند. برخی از نوجوانان این دوره با موفقیت طی می کنند، در حالی که برخی از آنها تجربه خودپژوهی از مسیر طبیعی خود خارج و به شکل در خودفرورفتگی، خودشیفتگی، ارزیابی تحقیر آمیز نیز از خود و رفتارهای مشکل آفرین ظاهر می شود. رفتارهای مشکل آفرین برونی به رفتارهای آشکار فردی اشاره دارد که انتظارات و هنجارهای خانواده، فرهنگ و جامعه را نقض می کنند و موجب پاسخ منفی محیط نسبت به فرد و آسیب فرد، خانواده و جامعه می شود (اوكانر^[2] و همکاران، ۲۰۱۶).

نوجوانی لزوما یک دوره آشفتگی، رنج و تعارض شدید نیست. بسیاری از افراد نوجوانی را بدون مشکلات رفتاری قابل توجه یا رنج های حاصل از مشکلات روانی پشت سر می گذارند. با وجود پیامدهای ویرانگر برخی رفتارهای مشکل آفرین، خطر پذیری به خصوص در دوره نوجوانی می تواند تابعی از مرحله‌ی رشد باشد. در واقع تغییرات بیولوژیکی این دوره می تواند موجب افزایش احساس هیجان خواهی و تازگی جویی و در نتیجه مشوق رفتارهای مشکل آفرین  باشد(فیشر و گرین^[3]، ۲۰۱۷).

پرخاشگری، خشونت میان فردی و رفتارهای اجتماعی مخرب مانند قلدری و بزه ، حمل اسلحه، مصرف نوشیدنی های الکلی، سوء مصرف دارو و رفتارهای مشکل آفرین جنسی، قمار، اقدام به سرقت، احتراق عمدی، شکست تحصیلی و موارد به ظاهر کمتر جدی مانند عدم اطاعت از قوانین والدین یا مراجع مدرسه از نمودهای رفتار مشکل آفرین است (اكانر و همکاران، ۲۰۱6).

رفتارهای مشکل آفرین دانش آموزان نگران کننده است نه تنها به خاطر خطری که برای فرد و جامعه در آن مقطع زمانی ایجاد می کنند، بلکه این مشکلات در نقش های بزرگسالی مانند ازدواج و ایفای نقش همسر، اشتغال مفید و وظیفه والدگری فرد اختلال ایجاد می کنند و فرد و خانواده او را از زندگی مفید و بهنجار محروم می کنند و بالطبع جامعه را با دنباله ای از آسیب های اجتماعی روبه رو می کنند. علاوه بر این، مشارکت زودهنگام در پرخاشگری، سوء مصرف دارو و مواد مخدر پیش زمینه ی بروز و تداوم مشکلاتی مانند اختلال های روانی، افکار خودکشی، مصرف الکل و مانند اینها در دوران بزرگسالی است (شوارتز^[4] و همکاران، ۲۰۰۹).

کژتنظیمی هیجانی نیز یکی دیگر از پیامدهای رشد سریع در دوره نوجوانی است. عدم توانایی برای پاسخ دادن منعطف به هیجان‌ها و کنترل مدیریت آنها، ساده ترین تعریفی است که از بد تنظیمی هیجانی ارائه شده است (کارپر و ترول^[5]، 2013). نتایج تحقیقات گسترده حاکی از آن است که افراد دارای رفتارهای مشکل آفرین در رابطه با هیجان‌هایی مثل غمگینی،ترس،خشم و شرم، احتمال بیشتری دارد که شدت عاطفی یا واکنش پذیری هیجانی نشان دهند.

در سالهای اخیر در زمینه روان درمانی کژتنظیمی هیجانی و مشکلات رفتاری کاربرد مداخله شناختی رفتاری، در درمان گروهی از اختلالات دوره دانش آموزی از قبیل افسردگی، اختلالات اضطرابی، اختلالات تغذیه، اختلالات تکانه ای و اختلالات رفتاری کاملا مفید و موثر بوده است. ویژگی های درمان شناختی رفتاری نظیر ارتباط کاری تجربی و گروهی، فعال بودن، هدف دار بودن، متمرکز بودن بر مشکل، آموزش مهارت های مقابله ای شناختی رفتاری، و تاکید بر بازخورد، به ویژه برای درمان مراجعان دانش آموز بسیار متناسب است (خدایاری فرد و عابدینی، ۱۳9۳).

مطالعات بسیاری در مورد تأثیر برنامه مداخله مقابله ای شناختی رفتاری بر ابعاد مختلف سلامت روانی، نشان داده اند که داشتن این مهارت ها سبب افزایش عزت نفس، بهبود مهارت های اجتماعی، افزایش رضایت از نظام خانواده و سازگاری با خانواده شده است. آموزش مهارتهای تنظیم هیجانی با کاهش و کنترل هیجانات منفی و عملکرد و نحوه استفاده مثبت از هیجانات سلامت روانی افراد را ارتقاء بخشد.

یکی از برنامه های مداخله ای برای دانش آموزان آسیب پذیر آموزش شناختی رفتاری است. مهارت های مقابله ای شناختی رفتاری زندگی، مهارت هایی هستند که برای افزایش توانایی های روانی اجتماعی افراد آموزش داده می‌شوند و فرد را قادر می سازند تا به طور مؤثر با مقتضيات و کشمکش های زندگی روبه رو شود. هدف از آموزش این مهارت ها افزایش توانمندی های روانی اجتماعی و در نهایت پیش گیری از رفتارهای دردسرآفرین به بهداشت و ارتقای سطح سلامت روانی افراد است. این توانایی‌ها فرد را قادر می سازد تا در رابطه با سایر انسان‌ها، جامعه، فرهنگ و محیط خود مثبت و سازگارانه عمل کند و موجب ارتقای رشد شخصی و اجتماعی و پیش گیری از مشکلات روانی اجتماعی گردد. مقابله به عنوان تلاش های رفتاری شناختی برای مدیریت استرس فیزیولوژیکی و روان شناختی (لازاروس^[6]، ۱۹۹۳)، یا به عنوان پاسخ مداخله ی شناختی رفتاری و کژ تنظیمی هیجانی تعریف شده است.

در گذشته پژوهش های که با کاهش رفتارهای مشکل آفرین و کژتنظیمی هیجانی صورت گرفته باشد وجود ندارد اما اخیراً آموزش های شناختی رفتاری برای این اختلال ها به کار رفته است. میلر[7] و همکاران از آموزش های شناختی رفتاری برای کاهش رفتارهای مشکل آفرین استفاده کردند. پرپولتکیوا[8] و همکاران (2017) آموزش شناختی رفتاری را در اختلال کژ تنظیمی هیجانی مثبت ارزیابی کردند.

فهرست مطالب

چکیده ‌د

فصل اول کلیات تحقیق

1-1- مقدمه. 1

1-2- بیان مسئله. 2

1-3- اهمیت و ضرورت و  پژوهش… 5

1-4- اهداف پژوهش… 6

1-4-1- هدف کلی.. 6

1-4-2- اهداف جزئی.. 6

1-5- فرضیه های پژوهش… 6

1-5-1- فرضیه اصلی.. 6

1-5-2- فرضیه های فرعی.. 6

1-6- تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیر‌ها 7

1-6-1- تعاریف مفهومی متغییرها 7

1-6-1-1- مداخله شناختی رفتاری.. 7

1-6-1-2- کژتنظیمی هیجان. 7

1-6-1-3- رفتارهای مشکل آفرین.. 7

1-6-2- تعاریف عملیاتی متغییرها 8

1-6-2-1- مداخله شناختی رفتاری.. 8

1-6-2-2- کژتنظیمی هیجان. 8

1-6-2-3- رفتارهای مشکل آفرین.. 8

فصل دوم مبانی نظری و پیشینه پژوهش

2-1- مقدمه. 8

2-2- رفتارهای مشکل آفرین.. 9

2-2-1- تعريف‌ و مفهوم پردازی ها رفتار مشکل آفرین.. 11

2-2-2- نظریه های رفتار مشکل آفرین.. 13

2-2-2- رفتار مشکل آفرین و تأثیر عوامل درون شخصی.. 17

2-2-4- رفتارهای مشکل آفرین در  نوجوانان و دانش آموزان. 17

2-2-5- عوامل به وجود آورنده رفتار مشکل آفرین.. 20

2-3- تنظیم و کنترل هیجان ها 22

2-3-1- تنظیم هیجان خود. 22

2-3-2- تکنیک های پیشرفته نظم بخشی هیجان. 25

2-3-2-1- رویارویی با هیجان. 26

2-3-2-2- عمل کردن خلاف امیال شدید هیجانی.. 27

2-3-2-3- حل مساله. 27

2-4- تنظیم هیجان. 27

2-4-1- مدل های تنظیم هیجان. 29

2-4-2- تنظيم شناختی هیجان. 30

2-4-3- مکانیسم های شناختی تنظیم هیجان. 30

2-5- کژتنظیمی هیجانی.. 32

2-5-1- نظریه بیوسوشیال لينهان مربوط به کژتنظیمی هیجان. 33

2-5-2- محیط بی اعتبار ساز کژ تنظیمی هیجان. 33

2-5-3-  کژتنظیمی هیجان و نقش آن در اختلالات رفتاری.. 35

2-6- مداخله شناختی رفتاری.. 37

2-6-1- تاریخچه و تکامل  مداخله شناختی – رفتاری.. 38

2-6-2- آموزش شناختی- رفتاری.. 40

2-6-3- ویژگی های آموزش شناختی- رفتاری.. 41

2-6-4- تئوری مداخله شناختی رفتاری.. 43

2-6-5- مداخله شناختی رفتاری به شیوه گروهی.. 47

2-6-6- کاربرد مداخله شناختی- رفتاری در شیوه گروهی.. 48

2-7- پیشینه  پژوهش… 49

2-7-1- مروری بر تحقیقات داخلی پژوهش… 49

2-7-2- مروری بر تحقیقات پژوهش خارجی.. 51

فصل سوم روش تحقیق

3-1- مقدمه. 54

3-2- روش تحقیق.. 54

3-3- جامعه آماری، حجم نمونه و روش نمونه گیری.. 54

3-4- ملاک های ورودی.. 54

3-5- ملاک های خروجی.. 55

3-6- ابزار پژوهشی.. 55

3-6-1- مقیاس دشواری در تنظیم هیجان. 55

3-6-2- پرسشنامه خود گزارش دهی نوجوان (YSR) 56

3-7- روش اجرای پژوهش… 56

3-8- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات.. 57

3-9- ملاحظات اخلاقی.. 58

فصل چهارم یافته هاي تحقیق

4-1- مقدمه. 59

4-2- تحلیل جمعیت شناختی.. 59

4-2-1- تحلیل جمعیت شناختی گروه پاسخ دهندگان. 59

4-3- تحلیل توصیفی متغیرهای پژوهش… 60

4-3-1- آمار توصیفی برای متغیرهای پژوهش در گروه آزمایش… 60

4-3-2- آمار توصیفی برای متغیرهای پژوهش در گروه کنترل. 62

4-4-  بررسی وضعیت نرمال بودن متغیرهای پژوهش… 62

4-4-1- آزمون  نرمال برای متغیرهای پژوهش در وضعیت پیش آزمون. 63

4-4-2- آزمون  نرمال برای متغیرهای پژوهش در وضعیت پس آزمون. 64

4-5- آزمون  کورایانس مانکوا 65

4-5-1-آزمون کواریانس دو طرفه بین رفتارهای مشکل آفرین و کژتنظیمی هیجانی در گروه کنترل و آزمایش    65

4-5-1-1- بررسی خطای واریانس بین رفتارهای مشکل آفرین و کژتنظیمی هیجانی در گروه کنترل و آزمایش    65

4-5-1-2- بررسی همگنی رگرسیون بین رفتارهای مشکل آفرین و کژتنظیمی هیجانی در گروه کنترل و آزمایش    66

4-5-1-3- تحلیل واریانس چند متغیره برای پژوهش… 66

4-5-1-4- آزمون  تاثیر اثربخشی مداخله شناختی رفتاری بر رفتارهای مشکل آفرین و کژتنظیمی هیجانی (فرضیه اصلی) 67

4-5-2- آزمون  کواریانس دو طرفه بین مولفه های کژتنظیمی هیجانی در گروه کنترل و آزمایش… 68

4-5-2-1- بررسی خطای واریانس بین مولفه های کژتنظیمی هیجانی در گروه کنترل و آزمایش… 68

4-5-2-2- بررسی همگنی رگرسیون بین کژ تنظیمی هیجانی در گروه کنترل و آزمایش… 69

4-5-2-3- تحلیل واریانس چند متغیره برای مولفه های کژتنظیمی هیجانی.. 70

4-5-2-4- آزمون  تاثیر اثربخشی مداخله شناختی رفتاری بر کژتنظیمی هیجانی.. 70

4-5-3- آزمون  کواریانس دو طرفه بین رفتارهای مشکل آفرین در گروه کنترل و آزمایش… 72

4-5-3-1- بررسی خطای واریانس بین رفتارهای مشکل آفرین در گروه کنترل و آزمایش… 72

4-5-2-3- بررسی همگنی رگرسیون بین رفتارهای مشکل آفرین در گروه کنترل و آزمایش… 73

4-5-3-3- تحلیل واریانس چند متغیره برای مولفه های رفتارهای مشکل آفرین.. 73

4-5-3-4- آزمون  تاثیر اثربخشی مداخله شناختی رفتاری بر رفتارهای مشکل آفرین.. 74

فصل پنجم نتیجه گیری و پیشنهادات

5-1- مقدمه. 77

5-2- بحث و نتیجه گیری.. 77

5-3- نتيجه گيري کلی.. 79

5-4- پیشنهادات.. 80

5-4-1- پیشنهادهای کاربردی.. 80

5-4-2- پیشنهادهای پژوهشی.. 81

5-5- محدویت های پژوهش… 81

منابع و مأخذ. 83

منابع فارسی.. 83

منابع انگلیسی.. 88

پیوست ها 93

پیوست الف: مقیاس دشواری در تنظیم هیجان گرتز و روئمر (DERS) 93

پیوست ب: پرسشنامه رفتار مشکل آفرین.. 96

توجه ، توجه خیلی مهم : لطفا ایمیل خود را بدون www وارد کنید و از درستی ایمیل خود مطمئن باشید زیرا یک نسخه از فایل علاوه بر نمایش بعد از پرداخت، به صورت خودکار به ایمیل شما ارسال می گردد.

بعد از پرداخت آنلاین توسط کارتهای بانکی تحت شتاب لینک دانلود فایل بصورت اتوماتیک برای شما آزاد و نمایش داده می می شود و همچنین اگر در هنگام خرید ایمیل خود را وارد کرده باشید یک نسخه از فایل خریداری شده به ایمیل شما ارسال می شود.

راهنمای دانلود :

ابتدا بر روی گزینه خرید در بالا کلیک کنید سپس نام و ایمیل خود را در کادر وارد و بر روی گزینه ”خرید “  کلیک کنید.

سپس با انتقال به سامانه پرداخت و انتخاب گزینه ؛ پرداخت از طریق درگاه های بانکی؛  بانک صادر کننده کارت خود را انتخاب و با پرداخت وجه ،لینک  فایل مورد نظر به ایمیل شما بلافاصله ارسال می گردد.

جهت راهنمای پرداخت اینترنتی اینجا کلیک کنید